Petje af vur fantesie Fantesie is fantasties. Nee, wij mense onderskeije ons nie van de aander biste ès denkende wezens. ’t Feit dè ons hersekwabbe wè grotter zen dan die van ape of zellefs olliefante zi op zich niks. D’r zen zat mense mè hullieje kop vol hersecelle die soms veul stommer dinger doen dan welk aander bist dan ôk. Nee, ’t grôtste verskil is ’t feit dè wij fantesie hebbe. Fantesie, doar kunde pas wè mè. Ik vroag munèige af of dè Edison ojt de gloeilamp ùtgevonde zo hebbe essie nie z’n fantesie gebrùikt zo hebbe. Hij moetet in z’n beleving allang gezien hebbe. ’n Gloaze bùlleke dè licht gif ester stroom op sti, nee zonder fantesie kregde zowiets nie ùtgeprakkezeerd. Of wè denkte van al die gróte filesofe. Goei vurbilde van praktische fantesie. Ideeje die léve in iemes zunne kop, verwoord en ùtgedocht. Utgewerkt en opgeskrève en verheve tot wetenskap. ’n Goei stukske denkwerk mar minstes zoveul fantesie kwaamp er òn te pas, dè kan bekant nie anders. ’n Idee, ‘nen droom, ’n viesie, allemol in de wirreld van de fantesie. Fantesere ùm er iets mè te doen, iets ùt te vèine of fantesere alinnig mar ùm iets denkbeeldig te beleve. Kan skôn zen want fantesie is oneindig, in oew fantesie kan alles. Duzende boeke zender geskrève me de mist skôn verhale. Mar zo’n al die skrèvers gin fantesie gehad hebbe dan zotter van al die boeke niks terèècht gekomme zen. Lang nie aaltet zittet ‘m in ’t feit dè ge slim of stom bent. ’t Is de kunst ùm ’n bepaalde fantesie op zo’n menier te gebrùike dègge d’r iets òn het. Es vurbild ’ne wetenskapper die ’n hil nèj idee hi ùtgefanteseerd over ’n bepaald iets. In zunne kop wittie ’t en dan is ’t de kunst ùm ’t te bewijze dè ’t echt zo is; ùm ’t woor te make. Tja, hoe komde op ’t idee van ’n nèj idee? Dè gebeurt in ’t huukske van oewe kop wor oew fantesie zit. En of ge dan veul of wendig herses het dè duter eigeluk nie zoveul òn af. Mense mè meer herses zo’n anders bè vurbaat slimmer zen. Mense mè unne gróte kop dus. Ik ken wel wè mense mè unnen gróte kop, mar ik kan nou nie bepaald zegge dè ze zoveul slimmer zen dan aander. Nee, ’t innigste vurdeel van unne gróte kop is dè ge dan nojt gin tas hoeft meej te neme nor de winkel; alle bòdskappe paase dan in oew pet. De’s alles. Toko column Toon Discipline Überhaupt de hele theaterwereld bestaat uit samenwerken. “Iedereen werkt hard en voor ons is het handig om zo veel mogelijk informatie over de voorstelling te krijgen. Als je goede en duidelijke notes hebt, heb je minder kans op stressmomenten. Als iemand iets fout doet, heb je slechts een kort moment om het te herstellen, want alles gaat natuurlijk gewoon door.” Het is ook niet voor niks dat Hein vindt dat je geduld moet hebben als je dit vak uit wil voeren. “Je moet discipline hebben om opdrachten uit te voeren en bovendien moet je betrouwbaar zijn, het moet niet zo zijn dat er iemand gewond raakt, doordat jij niet goed oplet. Ik zou ons maar te vriend houden, want anders doen we gewoon het licht uit! Maar je moet natuurlijk verantwoordelijk zijn,” vertelt Hein van Crey. Een andere vereiste is dat je een groot voorstellingsvermogen moet hebben. “In het theater is niets te gek.” Als je geen uithoudingsvermogen hebt zul je het ook niet lang volhouden. Je maakt lange dagen in het theater. Gemiddeld van ’s morgens tien tot ’s avonds twaalf. Het is dag in dag uit hard werken. Op de vraag: wordt het beroep onderschat?, antwoordt Hein heel koel: “Nee. Het is minder bekend wat de technici allemaal bijdragen aan een voorstelling, maar dat is begrijpelijk. De erkenning komt bij het applaus. Vooral als de acteurs aangeven dat de techniek ook applaus verdient. Dat zijn toch de aangename momenten in het vak; dat je fijn hebt samengewerkt en het tot een goed eind hebt weten te brengen.” Illusie Een overvloed aan theater heeft hij nooit, maar in zijn vrije tijd gaat hij liever niet naar een theatervoorstelling. Hij heeft wel een voorkeur voor toneel en dansvoorstellingen. “Deze houden hun kracht en vorm, dat blijft hangen en is geen plastic wegwerptheater.” Hein is trots op het feit dat hij het al twintig jaar enorm naar zijn zin heeft, terwijl het lijkt alsof het maar tien jaar zijn geweest. Hij denkt dat zijn beroep in de toekomst qua basis hetzelfde blijft. Er zullen vast wel wat verfijndere technieken komen, maar er zullen altijd mensen moeten zijn om de techniek te bedienen. Zelf zou hij in de toekomst nog wel eens een familievoorstelling willen maken. “Ik weet alleen nog niet welke rol ik daar zelf in zou willen hebben. Regie of spel, of misschien inspiciënt.” Elke dag bouwt Hein mee aan een illusie en moet deze na een aantal uur weer afbreken, hoe moeilijk dat soms ook is. “Ach, maar we bouwen ook weer op!” vervolg van pagina 11 De toneelmeester in de coulissen 13 | februari 2011
RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=