d'n HaDeejer december 2025

Hoe zag jullie schooltijd eruit? Theo (82) zat in Oirschot op school en is de opa van Jobbe van Overbeek (11) uit groep 8. “Na twee jaar bij de zusters op de kleuterschool zat ik vijf jaar op de jongensschool in het dorp. Het laatste jaar ging ik naar Eindhoven, omdat daarmee een betere basis werd gelegd. In die tijd kreeg ik een rood-witte sjaal, terwijl al mijn klasgenootjes een blauw-witte sjaal van FC Eindhoven hadden. Een echte PSV-supporter is toen in mij geboren.” Oma Vera (78) zat in Kruisstraat in een gemengde klas: klas 1, 2 en 3 bij elkaar. Er waren maar twee groepen op school. “In de 4e klas moest ik naar de meisjesschool in Nuland, met allemaal nonnen. Mijn ouders vonden die school beter, omdat de meester op onze dorpsschool de kinderen sloeg. Thuis uit school moest ik elke dag na school aardappelen schillen voor ons gezin met zeven kinderen. Een volle emmer!” “Ik had dagelijks de taak om bieten schoon te maken en te snijden”, besluit opa. “Drie tot vier manden voor de koeien. Die bietensnijder staat nog hier achter in de tuin.” Puntje bij paaltje Ondanks dat de gemeente geen windmolens wil, lijkt het alsof ze toch aan de toekomst denkt. Ze hebben voor 2026 iets nieuws bedacht: slimme groene fietspaaltjes. In andere gemeentes zijn er al succesvolle proeven gedaan met zogenaamde klimaatadaptieve stoeptegels. Die verplaatsen zich om regenwater beter af te voeren en groeien automatisch waar het nodig is. Deze techniek, die werkt via kunstmatige intelligentie, wordt nu op fietspaaltjes toegepast. Er komt een systeem waarbij paaltjes zichzelf kunnen positioneren en, indien nodig, laten groeien en snoeien. Zonder menselijk ingrijpen via machines of wegomleggingen dus. De paaltjes observeren het verkeer en besluiten dan of ze een paar meter naar links moeten, een stukje naar voren, of dat er ergens een nieuw paaltje nodig is. Zo ontstaat telkens de ’meest logische’ plek voor een paaltje. Het idee komt voort uit de wens om flexibel om te gaan met drukte op fietspaden en wegen in HaDee. Het moet paal en perk stellen aan de enigszins chaotische situatie op de traverse. Perken zijn er al, nu komen dus de palen nog. Bijvoorbeeld, op een vrijdagochtend rond de markt kunnen fietsers wel wat extra begeleiding gebruiken, terwijl dat op een doordeweekse avond niet nodig is. Volgens de projectgroep is het vooral een praktische oplossing. Geen graafmachines, geen betonwagens, maar gewoon paaltjes die doen wat goed is. Wij moeten alleen nog wennen aan het idee dat ze zelf bepalen wat dat is. Lof voor dit doordachte initiatief. COLUMN Harrie Harrie Droesen wenst u een bepaald nieuwjaar D’N HADEEJER - 23