d'n HaDeejer maart 2021

200 d’n HaDeejer - 49 Zomeractiviteiten In de zomer en het najaar lopen Bert en Hermine ’s avonds routes om te speuren naar de verblijfplaat- sen. Zoals in spouwmuren of boomholtes langs lanen, op zolders of onder dakpannen. Ze tellen de populatie en monitoren de verschillende soorten. “Om de zoog- diertjes extra onderdak te bieden worden er ook kasten geplaatst, zoals langs de N279,” vertelt Hermine. “Bij de aanleg van wegen en andere bouwwerkzaamheden moet rekening gehouden worden met de verblijven van vleer- muizen, zeker als ze een nest hebben. Het is namelijk een beschermde diersoort. In Oss is er zelfs een opvang voor gewonde en zieke vleermuizen.” Winteractiviteiten Hermine vervolgt: “In de winterperiode vindt het onder- houd aan de vleermuiskasten plaats. De kasten worden schoongemaakt, want vleermuizen houden niet van bijen en spinnenwebben. Vanaf het moment dat de tempera- tuur blijvend onder de 10 graden komt en er geen of te weinig insecten vliegen, gaan ze in een soort winterslaap. Hun lichaam gaat dan op spaarstand, zodat ze nauwe- lijks energie verbruiken. Wil je gaan kijken, dan moet je ze heel voorzichtig benaderen. Ze overnachten graag in voor vleermuizen geprepareerde ijskelders, kerkgewel- ven, open stallen of schuren en spouwmuren, in licht vochtige ruimtes met een vrij constante temperatuur. Bijvoorbeeld in de vleermuiskelder van de Abdij van Berne en in de kerk van Loosbroek”. De paartijd is september. Bijzonder is dat de vrouwtjes het zaad van de mannetjes opslaan en zichzelf bevruch- ten in het voorjaar. Ze krijgen vaak maar één jong per jaar, waarbij het vrouwtje tijdens de bevalling wel even andersom gaat hangen. Karaktereigenschappen Bert: “Een vleermuis kan wel 1.000 muggen per nacht eten. Het is het enige zoogdier dat vliegt. Ze schreeuwen daarbij heel hard en maken geluiden, die wij mensen meestal niet kunnen horen. Aan de hand van de echo’s van hun hoge tonen kunnen ze insecten opsporen en vangen. Het geluid wordt namelijk weerkaatst. Wij ge- bruiken een bat-detector, die de tonen omzet in voor ons hoorbaar geluid. Vleermuizen gebruiken vaste routes naar hun foerageergebieden en iedere soort heeft zo zijn eigen gebied. Er zijn zo’n twintigtal soorten in Nederland en het zijn allemaal insecteneters. Ze wegen maar drie tot negen gram en worden wel twintig tot dertig jaar oud. Mens en vleermuis kunnen goed naast elkaar leven. Soms komt een vleermuis ‘per ongeluk’ in huis terecht. Het is dan beter om ze niet met blote handen aan te ra- ken. Sommige soorten kunnen namelijk het rabiësvirus (hondsdolheid) bij zich dragen. Wij zijn hiertegen inge- ënt.” Werkgroep Wellicht dat Bert en Hermine deze werkgroep van het IVN nog wat breder gaan trekken naar andere nacht- en sche- merdieren, zoals dassen en marters. Deze behoren net als de vleermuizen tot de beschermde diersoorten. Bert: “Ze zijn moeilijker te spotten en zijn vaak stressgevoelig. Het is belangrijk om dassenburchten niet te verstoren. Van oorsprong zijn het dagdieren, maar ze zijn in de loop der tijd opgejaagd. Bij Kasteel Heeswijk en De Kersouwe ’wonen’ dassen. Hermine: “In onze eigen tuin hebben we een steenmarterverblijf gemaakt, als onderdeel van een grote voedselweide, waar we druk mee doende zijn. Te zijner tijd willen we graag voor diegenen die belangstel- ling hebben nachtwandelingen organiseren met het IVN.” Respect voor de vleermuizen In de winter houden ze een winterslaap, ondersteboven hangend aan hun achterpootjes. In de zomer zijn vleermuizen alleen actief in de nacht. Ze houden niet van licht. Dus wil je meer over ze te weten komen, dan moet je ook je bed uit, net zoals Bert en Hermine Verheul. In Bernheze gaan ze de ‘werkgroep vleermuizen’ nieuw leven inblazen. Zij zijn een tijdje terug vanuit Oirschot hier komen wonen en waren daar al actief bij het IVN (vereniging voor natuur- en milieueducatie). NATUURLIJKE MUGGENVANGERS IN DE NACHT