d ’ n hadee j er 43 Toen aan Marinus en Anna Voets-de Laat in de Tweede Wereldoorlog gevraagd werd of ze onderdak wilden bieden aan een Joods echtpaar, reageerden ze daar positief op. Zo kwamen in 1942 de Amsterdamse Leny en Herman van Dijk-Cohen bij hen in huis. Daar, aan de Dorpsstraat A 142 (nu Hoofdstraat 26) in Heeswijk, hebben zij tot 1945 ondergedoken gezeten. Jeanne Hoevenaars-Voets, een dochter van Marinus en Anna, schreef een boek over deze bijzondere periode en over het warme contact dat sindsdien tussen de beide families bestaat. Op het moment dat de onderduikers bij hen in huis kwamen, bestond het gezin uit vader, moeder en drie kinderen. Jeanne was toen 1 jaar oud. “We hadden het niet breed, maar leden geen honger. We waren zelfvoorzienend; we hadden varkens, kippen, een geit, een eigen moestuin en fruitbomen vertelt Jeanne.” Haar vader verkocht landbouwgereedschappen en houten regentonnen en haar moeder runde de kleine Jaminwinkel aan huis. Achter deze winkel verbleef het Joodse echtpaar, in een kleine, geblindeerde slaapkamer. Niemand wist van hun verblijf, ook naaste familieleden niet. Overdag hielden de onderduikers zich stil, ’s avonds zaten ze bij het gezin in de woonkamer. Ze beleefden angstige momenten met elkaar. Bijvoorbeeld toen twee Duitse soldaten het huis binnenkwamen en de hele bovenverdieping doorzochten, op zoek naar onderduikers. “Het is een wonder dat ze niet ontdekt werden. De soldaten verwachtten waarschijnlijk niet dat er onderduikers op de begane grond zaten.” Maar ook gebeurtenissen zoals het schuilen in de kelder en de uiteindelijke vlucht naar de familie Van Grinsven op de Hommelsedijk, waren spannend. Chique, stadse mensen Niet alleen gedurende de onderduikperiode, maar ook daarna deelden de families lief en leed met elkaar. “Na de oorlog kwamen Herman en Leny regelmatig naar Heeswijk en bij bijzondere gebeurtenissen in onze familie waren zij altijd aanwezig. We beschouwden elkaar als familie, wij spraken hen ook aan met ‘oom’ en ‘tante’.” Jeanne vindt het best bijzonder dat het zo goed klikte tussen de twee families. “Zij waren chique, stadse mensen en wij waren hele eenvoudige dorpelingen. Toen we kort na de oorlog bij hen op bezoek gingen, zagen we die verschillen pas goed. Als ze naar Heeswijk kwamen, waren ze echt een bezienswaardigheid in de buurt. Zij hadden namelijk al een auto, dat had hier nog bijna niemand in die tijd. Ook hadden ze al een fotocamera; daarom hebben we foto’s uit die tijd, die allemaal zijn gemaakt met de camera van ome Herman.” A4-tje werd boek De verschillen tussen de families stonden een levenslange band echter niet in de weg. “Herman en Leny bleven mijn ouders hun hele leven dankbaar.” Ook nadat het gezin Van Dijk emigreerde naar Brazilië, bleef het contact intens. Verschillende familieleden trotseerden de vele kilometers om elkaar op te kunnen zoeken. Vorig jaar mei waren de dochter en schoonzoon van de voormalige onderduikers nog in Nederland. Zij vroegen Jeanne of zij enkele herinneringen aan de onderduikperiode op wilde schrijven. “Zij wisten niet zoveel uit die tijd, want het was altijd een taboe geweest om over de oorlog te praten. Jeanne moest er even over nadenken maar begon uiteindelijk in december toch met schrijven. “Wat bedoeld was als een paar A4-tjes, mondde uit in een echt boek, geïllustreerd met diverse foto’s en brieven en ook enkele kaarten uit Westerbork.” Toen Jeanne eenmaal begon, kwamen er steeds meer herinneringen naar boven. “Het uitzoeken van alle documenten en schrijven van het boek was heel leuk, maar ook heel intensief. Ik was er dag en nacht mee bezig en heb ook veel gehuild. Toen het boek klaar was, viel er een last van mijn schouders. Eigenlijk is het boek niet geschreven voor een groot publiek, maar nu ik zoveel mooie reacties krijg, denk ik dat het voor mensen uit Heeswijk-Dinther misschien ook wel leuk is om te lezen,” lacht ze bescheiden. ‘Ze bleven mijn ouders hun hele leven dankbaar’ Jeanne Hoevenaars schreef boek over onderduikers in Heeswijk Tekst Liseth Kuijs Fotografie Annerieke van de Broek INTERVIEW
RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=