d’n HaDeejer | 27 Van veel planten weten we nog niet precies welke functie ze hebben, kortom zuinig op wat je gekregen hebt en niks kwijt maken. De gele plomp hoort hier thuis, de waterlelie echter niet, hoewel er veel in het water staan. En het mestgebruik in de omgeving heeft een ongunstige invloed op de biodiversiteit.” bescHerMing In haar jaarlijkse beheer is het IVN veel rond de Klotbeek te vinden met flink wat mensen. Men is vooral bezig met het verjongen van het hout, en dat er hakhout blijft. De productie van het afgelopen werkseizoen is niet mis: 280 x 3 maakt 840 uren vrijwillige inzet voor het onderhoud van kleine landschapselementen. “Rondom de Klotbeek zou een grotere rand heen moeten zijn,” zegt IVN’er Harry, “waar de grond niet bemest wordt. Bijvoorbeeld door aankoop door de gemeente, die hier wel kansen heeft laten liggen. Want een pingoruïne is écht uniek in de omgeving. De gemeente moet bescherming bieden. Ze doet wel het noodzakelijk onderhoud en heeft een poel weer uitgediept. Er is best een goede wisselwerking tussen IVN en gemeente.” Rond de Klotbeek kan men niet overal vrij wandelen; je hebt toestemming nodig van de eigenaar. Wel kun je mooi een kijkje gaan nemen door te starten bij knooppunt 73 in de Koffiestraat, richting knooppunt 2 aan de Hommelsedijk en dan even afslaan naar de kleine Klotbeek. Het is ook een fijne wandeling via een smal pad langs de Leygraaf. We hebben de natuur gekregen en daarom moeten we er goed voor zorgen Harry van der Pas Wè zulle we vendaag wir is eete? Die vroag wurt nog al is gesteld. Eete kunde op noggal wè plôtse krége. In de super, ’n friettèntje op de hoek, ’n faastfoed gebeure wor ge oewen auto nog nie ins ùt hoeft of ’n mèrtkrumke mè vjetnamese loempiejas. Vèttighet eete of grunighet, gezond of nie gezond. Sjunkfoed of superfoed, d’r is noggal wè verskil. Superfoeds skènt noggal in te zen. Ik docht dè ik vandeweek superfoed ha gegéte: ’n supertje spesjaal. Superlekker mar toch gin superfoed. Superfoeds zen meer van die dinger ès zeuj en besse die goewd vur oew zen. Ùm te wete wè dè nou krek is, zocht ik efkes op goegel. De zoekterm “zaad eten” leverde nie meej op wè ik zocht, want wè nie onder de superfoeds valt is menseluk zóót. Nee, ’t gi meer over gojie besse en sjia zóót. Al mè al wor ik er nie veul wijzer van; ik vèin dinger ès ‘Chlorella, Maca, Lucuma en Incabesse.’ ’t Zi men hillemol niks, en in de skappe van de winkel kan ik ’t nerges vèine. Mar d’r skéne ôk dinger onder te valle ès Brokkolie, knoflook, juin en walnote. Mar de term superfoed is ’n verzonne woord, ’n marketing naam, bedocht ùm ’t grèj te verkope. ’n Bietje net ès linksdrèjende joggert en mineraalwotter. In gewoon kroanwotter zitte nameluk ôk minerale en onderzoek hi ùtgeweze dè wotter ùt ’n fleske net zo goewd vur oew is ès wotter ùt de kroan. Margoewd, d’r is miskien ôk niks mis mè ’t eete van Sjineese besse of Meksikaanse zeujkes. Mar miskien dè we ons èige strakke nie mer de vroag stelle wè we zulle eete, mar wètter nog te eete is. Voejer wurt nameluk ’n prebleem ès ’t zo durgi. Ùm bevurbild vlis te make moete we biste hebbe. En die biste moete we dan uurst voejer géve. Meer mense, meer vlis, meer voejer vur de biste, dus nog meer preduksie van voejer terwijl er op ’n gegeve mement gin laand genoeg mer is ùm voejer te teule. Mar misskien dè we doar wel iets op vèine, misskien gòn teule op de bojjem van de zeej, op één of aander pleneet, of op aander vrimde plôtse zo ès wietteulers dè ôk doen. Mar ’t dreigende voejertekortt hoef gin kooi nèjs te zen. Want èster straks minder te eete is, dan kunne we gewoon meer gòn drinke. Ze zegge aalt dè één pilske twee botterhamme is, dus wè men betreft valt bier ôk onder de superfoeds. Proost! ToKo Voejer column toon
RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=