d'n Hadeejer februari 2008

Wè zodde gè doen? Ik hebbet wel dikker. Zo ès unne keer in Veggel. Loop ik doar te lôpe, kumter unne mens op me af. Hij laagt en zwèjt alsoffie me al in gin jôrre mer hè gezien. Ik kèk hum ôn en weet zeker dekkem nog nòjt heb gezien. Hij kikt men ôn en hij ruupt wè, en mè grôte paase kumtie op men af. En ikke mar denke “wie is diejen vent, en wè moettie van men?” Es de mens vlakbè men is blèf ik stokstijf stôn. Hij stikt zun haand ùt en ik steek m’n haand ôk mar ùt.Mar dan lùpt de mens neve men af en gif de mens aachter men ’n haand en ze noeme mekaars name. Al diejen tèt docht ik dettie ‘t tege men ha, ik waar d’r grif van verskote, lilluk essie waar. En ik vuulde munèige knap stom zo ès ik doar ston.Mè m’n stóm gezicht en m’n ùtgestoke haand stonnik te kèke nar twee kèrels die mekare stonne te knuffele. Ik wis nie hoe gauw dè’k weg moes komme. Zô stonnik pas bè de bushalte. Op ’n gegeven mement stopt de bus, op tet en alles. Stapter ’n vrouwke ùt. ’n Grif skôn vrouwke.Mooi lang blond krulhoar. ’n Fris gezichje en ’n skôn pekske ôn. Blèj ès ze waar begint ze entoesjast nar men te zwèje. Ikkke ôk meej blèj en ik zwèjde mar trug. ’t Blèje gezichje betrok efkes en toen liejp ze op men af, zwèjend en wel. Aachter men heur ik ’n mannestem iets roepe. Jolanda of zo iets zinnie. Ik docht nog “tege wie zottie ’t hebbe” en ik keek ùm. Ik zie unne mens stôn, olling int zwart en op z’n kin iets wè op unnen baard moes lèke.Wè rauw plukke hoor hattie op z’n kin. Ik kèk wir nar ’t knappe mèidje en ze is gestopt mè zwèje en ze huppelt nar me toe.Mar ze huppelt nève me af en valt in de èrem van diejen mens. Hij vat ze stevig vaast en ze beginne mekare te kusse. Zè mè d’r mooi rooj lipkes tusse die plukke hoor van de kèrel. En dorbè makten die twee ’n dil lebbergeluide en ik zin “Nou nou, kan dè nie wè minder.” “Ja sorrie” zin de mens, “mar we hebbe mekare ’n hallef joor niemer gezien, wè zodde gè doen?” vruugtie. “Wè ik zô doen?” zinnik. “Ik zô munéige vantevurre skère.” TK Er zijn nogal wat bijzondere straatnamen in Heeswijk en Dinther. Samen met heemkundekring De Wojstap ging de HaDeejer op zoek naar enkele betekenissen en dook in de archieven. Op zoek naar de toponiemen, de veld- en straatnamen. Deze keer twee bijzondere namen, de Steen- en Stokstraat en de Heilige Stokstraat, allebei straten langs het sportgebeuren in Dinther. Steen- en Stokstraat Deze straat is genoemd bij raadsbesluit van de gemeente Dinther van 24 februari 1953, maar wordt ook zo al genoemd in 1899. Men vindt op meer plaatsen de naam: Steenakker, dat in het algemeen slechte grond zal betekend hebben. Grond met veel stenen erin en daarom ook moeilijk te bewerken. Als we nu zien dat onder stok ook boomstronk wordt verstaan, dan zou het kunnen zijn dat die straat lag op of nabij grond waarin stenen en stronken zaten. Als we dan de naam vergelijken met de H.Stokstraat en de uitleg daarvan en er vroeger de uitdrukking: “stokgeld” = steengeld = geld betaald werd door een gevangene voor het hem verschafte levensonderhoud, dan zal vermoedelijk in zeer oude tijden de dorpsboom daar hebben gestaan, waaronder recht werd gesproken. Heilige Stokstraat Deze straat is genoemd bij raadsbesluit van de gemeente Dinther van 24 februari 1953. De Heilige stok was een “ledig stuk land”, dat toebehoorde aan de gemeente. Met toestemming van het dorpsbestuur kan iedere ingezetene er grond halen voor straten en stegen, of er zijn beesten en schapen laten weiden. Maar dit stukje grond diende tevens de kerk. Van oudsher werd daar halt gehouden, zo dikwijls als de processie uit de kerk was getrokken. Op de heilige plek stond een grote eik waaronder gepredikt werd. Om de eikenboom stonden vele kleinere bomen. De toestand was in 1500 en de eerste helft van 1600 zo, dat weide en grond aan de gemeente behoorden en de bepoting aan het kerkbestuur. Waren de heesters voldoende gegroeid tot opgaande eiken, dan werden ze door de kerkmeesters verkocht. Daar werd de grond op last van het kerkbestuur weer omgespit en opnieuw beplant met poten. De betekenis van “De heilige Stok” zelf is deze: tijdens de processie treffen de gelovigen op dit stuk land een offerblok aan, dat aan de aldaar staande eik was bevestigd. In de Zuidelijke Nederlanden draagt dit offerblok de naam “stok”. Het veld “de Heilige Stok” bewaart dus de herinnering aan de Heilige omgang (processie) die daar op gezette tijden samen kwam en waar gelovigen een offer-STOK aantroffen om daarin hun offers te werpen. Opgetekend door dr. H. Heijman (O.Praem.) † Uit: de Wojstapkroniek jaargang 2 nr. 2 van 1982 van de Heemkundekring. Peter Kriele de Steen- en Stokstraat en de Heilige Stokstraat 13

RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=