25 | december 2008 Rene van der Pas vanuit Suriname Een land van bezemen, branden, voetbal en lekker eten Het huis bezemen is een van de belangrijkste bezigheden in Suriname. Meestal gebeurt dit door de vrouw des huizes. En het erf moet schoon zijn. Buiten dit territorium laat de Surinamer alles vallen. De bermen en de goten liggen bezaaid met allerlei rotzooi. Een echte liefhebberij is branden (vuurtje stoken). De rommel die van het erf komt wordt verbrand. De Surinamer is ook een echte dierenliefhebber. Vooral van dieren in een kooi. Vogels van klein tot groot, apen, leguanen en allerlei exotische dieren houden ze thuis. En een veel voorkomend straatbeeld is een man met een vogel in een kooitje. De zangvogelwedstrijden zijn erg populair. Maar volkssport nummer één is uiteraard voetbal. De Spaanse, Italiaanse, Engelse en Nederlandse competitie wordt rechtstreeks uitgezonden op televisie. Daarnaast de Championsleague en voetbal uit Brazilië en Argentinië. En dan zit ik op een zondagmorgen samen met mijn buurman en vriend Apao (spreek uit Apau) om 08.30 uur (vier uur tijdsverschil) Ajax-PSV te kijken, met Braziliaans commentaar! Laatst waren er in een weekend maar liefst negen (!) wedstrijden rechtstreeks te bewonderen. Wanneer ik Apao vraag of er ook rechten voor al deze wedstrijden betaald worden, zegt hij: “Wat bij God onmogelijk is, is in Suriname mogelijk.” Sranantongo Nederlands is hier de officiële taal. En dat is als ‘Bakra’ (letterlijke betekenis is blank, maar wordt vaak gebruikt als scheldnaam voor Hollander) natuurlijk wel ideaal. Je kunt overal waar je komt Nederlands spreken. Uithangborden, straatnamen, bewegwijzering, (zij het summier) de media, alles in het Nederlands. Maar dit is niet de taal die op straat gesproken wordt. Dat is het Sranantongo. Letterlijk vertaald is het Suriname (sranan) spreken (tongo). Het is een mengelmoes van verschillende talen. Een taal die ontstaan is doordat verschillende bevolkingsgroepen, die al dan niet vrijwillig naar Suriname kwamen, toch met elkaar moesten kunnen communiceren. “No sprang, tamara.” “Maak je niet druk, morgen”, is een veel gebruikte uitdrukking hier. Apao gaat niet op zaterdag werken. “Wat ga ik met dat geld doen? Ga ik Clevia kopen? Of een onderzeeboot? Of ga ik allemaal gouden tanden bij mijn mond zetten?” Bij mijn mond… Surinaams-Nederlands is geweldig mooi. Zomaar wat uitdrukkingen die ik de afgelopen tijd zo links en rechts heb opgevangen: ‘alle grappen op een kant’, ‘een ezel zet zijn hoofd niet twee keer bij een bijennest’ en ‘ik was krom met lachen’. Daarnaast prachtige plaatsnamen, voorheen plantages. Wat te denken van ‘Hanna’s Lust’ en ‘Anna’s Zorg’? “Heb je al gegeten?” Dat hoor ik bijna iedere dag. Ik eet graag een hapje mee. Van roti bij de Hindoestaan, sowtosoep bij de Javaan en pom bij de Creool. Veel vis, peper en knoflook. Al probeer ik zoveel mogelijk de peper te vermijden. En er wordt veel gebruikt van de dieren. Ik heb een Javaanse masseuse (ze komt één keer per week) die de kop van de kip het lekkerst vindt. De ‘tenen’ van de kip zijn een lekkernij voor de kinderen. Koeiendarm en koeienpens heb ik gegeten. Nog best lekker ook. Fietsverhuur ‘ut Brabants kwartiereke’ Het is nog geen succes. Maar we geven nog niet op. Het Surinaamse leven bevalt me prima. Als toerist. Maar dat wist ik al. Ik zing munne tet hier wel ut tot mert. Maar om me hier definitief te vestigen… dat is wel van de baan! Het is een geweldig vakantieland. Maar het kan bij lange na niet tippen aan de familie, Nico van Grinsven, Vivace, de Zijlstraat, Dun Heziksendijk, Hozzelberg, Franske Heesakkers, Wim Hoogzaad, d’n HaDeejer, Anna van de Wielen, vv Heeswijk (en ok un bietje Avesteyn, al ist mar um te steuke) en Leeke en Adriaan de Pad. En uiteraard alle HaDeejers: zalig kerstfeest en gelukkig nieuwjaar. Rene van der Pas Rene van der Pas woont sinds september in Suriname, in Clevia, een dorpje onder de rook van Paramaribo. Maar blijft hij daar ook? HaDeejers over de grens Suriname Van Rene overzee No spang, tamara De uitbater van de fietsenverhuur Rene met kok en masseuse Henriette
RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=