d’n HaDeejer | 31 We loape zo wir tege ’t éind van ’t joar. Tet vur wè mijmeringe. Mijmere over trediesies. December zit er vol mè, mar tredisies kalve af. Ze veraandere of verdwijne. Zo gigut en zo higut ôk aalt gegón. Dialekt is ôk ’n sort trediesie mar zo lang ès ’t er is veraandert ’t mè de jòrre. Is niks òn te doewn. Enkele mense hauwe nog wè vaast on trediesjonele dinger en ès ik op m’n tachtigste nog di sòrt kollums maak dan ben ik miskien wel d’n innigste van hil Nederland. Unne zwarte Piet is dan ôk niks meer mer ès ’n herinnering. Zo hedde nou al hòst gimman mer die z’n eige houwt òn de firtig dage vaaste noa de karneval of die gin vlis it ùm dè ’t goeie vreddig is. Alle trediesies veraandere mè d’n tet. Soms vunèiges en soms onder moatskappeluke dwang. Sommigte verdwijne mar d’r komme d’r ôk wir bè. De Piet bevurbild ha allang ginnen roe mer en kèinder mogge allang niemer in de zak. Zwarte Piet verliest z’n zwartighet en mè de jorre noeme we ‘m ôk vort gewoon Kees of Truus. Piet verloor z’n indrukwekkende status al jorre geleje en ging van verheve boeman nor kèindervriend èn viel van zunnen sokkel ès ‘nun bankdirecteur die afperser bleek. Wel koape we dinger mè Valentijnsdag, we smienke de jong ès duvelkes mè hallowien en we gòn massal zuutighet eete èst suikerfist is. Vuurwerk mag nog nèt afgestoke worre mar nog efkes en dan trekke we de rotjes ùt de jong d’r haand èn verdwijnt ’t geknal op auwejoar ès asbakke ùt de kroeg. Dè terwijl de Kersman steeds òn terrein wint en straks de arreslee getrokke wùrt dùr ’n wit pèrd. Of Kerstvrouw, want bevurbild be de gildes beginne ze ôk al vrouwvollek toe te laote. Over vrouwvollek gesproke; wie gitter nog nar de meid op stierenoavend? Vruuger in d’n bouw spijkerden we de vlag in ’t spant ès we op ’t hoogste punt waare en hoopte we detter zogezeet ‘we ùt weijde’. Liefst briefgeld. En ès de panne d’r op laage dan waarder pannebier. Tigeworrig sti de arbeidsinspeksie kloor mè huizehoge boetes ester ôk mar innen druppel bier gedronke wùrt op d’n bouw en degene die durft te drinke wùrt meejpessant op ontgiftingskursus gestuurd. En wie stuurt er nog Kerstkartjes mè de post? Dè is toch zo 2013! Stuurt ’n meeltje, ’n Appje of ’n Smsje vur men part, Twittert wè goei wense, makt wè mojs op oew Feesboekpagina, of Instagramt iets. Make we d’r ’n diegietale trediesie van. Fijne daag ollemol. ToKo Mè d’n tet column toon Kerstpuzzel opDracHt 1 Een winkelier verkocht flesjes Eau de Cologne á €2,36 per stuk. Bij prijscontrole bleek dat de winkelier 18% winst maakte. Dit was te veel. Er volgde een boete van € 800. Toen de winkelier ging rekenen, bleek dat hij 2% verlies had geleden. Hoeveel flesjes Eau de Cologne had hij verkocht? opDracHt 2 Vanuit Amersfoort en Arnhem - afstand 50 km - vertrekken een fietser en een brommer richting Arnhem respectievelijk Amersfoort. Als ze elkaar ontmoeten, moet de fietser nog anderhalf uur rijden en de brommer nog 40 minuten. Welke snelheid heeft de fietser in km/uur? opDracHt 3 In de 12e etappe van de Tour de France ontsnapte Arie Ruppel van de groep “Piroet” samen met Adrien Gouttet van de “Lokombiel”. Kort nadat de eenzame vluchtelingen de wielerbaan van Bordeaux binnenzeilden, klom Arie omhoog, sprong over zijn Franse naamgenoot heen en veroverde de dagprijs. Hij steeg 50 plaatsen in het algemene klassement. Welke plaats kreeg hij in de algemene rangschikking, als ’s morgens nog 7/16 deel van de renners voor hem stond en 5/9 deel na hem? opDracHt 4 Een stuk land is 648 meter lang en 318 meter breed. Het wordt geheel beplant met boompjes, 4 meter van de rand en 10 meter van elkaar. Hoeveel boompjes zijn er nodig? opDracHt 5 Hoeveel dm3 hout zit er aan een kist zonder deksel, waarvan de buitenafmetingen zijn 1 meter, 6 dm en 5 dm (hoogte)? Het hout is 2 cm dik. Rekenopdrachten voor kerstpuzzel
RkJQdWJsaXNoZXIy MjU2Mzc=